Mickiewicz, tworząc Pana Tadeusza, wiedział, że klęska Napoleona przyniosła nieodwracalne zmiany w społeczeństwie polskim - wielu patriotów musiało emigrować, upadły majątki szlacheckie, i dzieci z linii szlacheckich nie urządzały już polowań i zajazdów, ale wyjechały do miast, aby podjąć przygotowania i pracę. Choroba wtedy zjawia się w swym działaniu tak tak aby przytrzymać nas...